Учителя-ровесники независимости
30 лет назад произошли исторические перемены в жизни Казахстана, положившие начало его независимости. Была открыта новая эра в многовековой ее истории.
1991 год. Каждый день приносил телевизионные сюжеты и житейские наблюдения транзита плановой экономики к рыночной, перехода однопартийной командно-административной системы к демократической, внедрения либеральных ценностей.
В системе образования тоже по-своему «разгул демократии»: вариативность программ, учебных изданий, создние новых типов учебных заведений и др.
Мне исполнился 31 год, и я уже пятый год работаю учителем информатики и математики в школе п. Булаево Северо-Казахстанской области. Вполне состоявшийся гражданин, строивший планы личного характера и профессионального роста. Подрастали две доченьки, с интересом и тревогой я строила картинку их будущего. Будучи человеком, получившим образование в советской системе, прошла первые уроки необходимости отказа от сложившихся взглядов, представлений об образе жизни, от алгоритмов и трафаретов педагогического труда. Искала, пробовала, отказывалась и снова искала! Так сложилось мое кредо успешного педагога, в котором всегда нуждаются дети!
Горжусь, что стала в 1992 году первым победителем республиканского конкурса «Учитель года» в истории независимого Казахстана! Значит, мой педагогический опыт был интересен, нужен профессиональному сообществу. И это звание, по сути, определило миссию всего моего дальнейшего 35-летнего жизненного и профессионального пути: среди множества дорог искать свою, находить единомышленников, делиться идеями, вести за собой тех, кому нужна твоя поддержка.
Мне всегда было интересно быть рядом с коллегами по учительской профессии, интересоваться их открытиями и событиями, которые преобразили мир, создали атмосферу успешной, дружелюбной школы. Для меня, как и для большинства учителей далеких 90-х годов XX века, стало ценным быть «нужной» коллегам, стать частью профессионального учительского сообщества!
Уважаемый читатель! Сегодня республиканская газета «Білімді ел – Образованная страна» в рубрике «30 лет независимости: 30 имен, 30 событий истории образования» предоставляет возможность познакомиться с нашими современниками – учителями, чей год рождения совпал с годом рождения нового государства на карте мира!
Филиалы АО «НЦПК» «Өрлеу» ИПК ПР по Акмолинской, Актюбинской, Восточно-Казахстанской, Жамбылской, Карагандинской, Костанайской, Мангистауской, Павлодарской, Северо-Казахстанской и Туркестанской областей подготовили материалы об учителях, тех, кому в 2021 году исполняется 30 лет. Наши размышления: Чей жизненный пример помог определиться с выбором будущей профессии? Как складывается их профессиональная судьба? Какие педагогические инновации XXI века определили особенность их стиля работы? Какая деятельность, по их мнению, способна поднять еще выше статус учителя?
На страницах республиканской газеты «Білімді ел – Образованная страна» – материалы педагогов-ровесников независимого Казахстана!
Эльмира БАСЕНОВА, SMM-специалист ФАО «НЦПК «Өрлеу» ИПК ПР по Акмолинской области»:– Мой рассказ – о молодом учителе начальных классов средней школы №12 г. Кокшетау Толкачевой Анастасии Сергеевне. К своему твердому решению стать учителем она пришла не сразу, даже несмотря на то, что уже окончила по настоянию бабушки педагогический колледж и начала работать в детском саду.
Анастасии Сергеевне нравилось общаться с детьми, вовлекать их в творчество, так как сама с детства любила мастерить. И с детьми-дошкольниками всегда находила общий язык. Но тогда она еще не осознавала, что быть педагогом – это ее призвание. Анастасии Сергеевне хотелось попробовать себя в чем-то еще, и она ушла работать в другую сферу. Но эта деятельность не принесла удовлетворения, жизнь потеряла краски, стала серой и будничной, появилась масса свободного времени, когда не нужно готовиться к занятиям, искать интересные приемы, подбирать материал. К счастью, она вовремя поняла, что не сможет жить без ощущения своей нужности, без детей, их робких попыток найти себя в творчестве, без трогательных поделок и радостного смеха. И вернулась в педагогическую среду, правда, уже в школу. Стала преподавать в начальных классах.
Анастасия Сергеевна считает, что эта ситуация позволила ей усвоить ценный жизненный урок: нужно жить, ориентируясь на свои внутренние убеждения. Поэтому сейчас в своей работе она старается не исправлять и оценивать, поддерживать детей, считаться с их интересами и делать все вместе с детьми, давать им свободу в самовыражении.
Смотрю на Анастасию Сергеевну, как увлеченно она говорит о новых подходах современных учебных программ, об идеях и творческих находках, и понимаю: вот она, молодежь, которой, как когда-то и нам, еще столько предстоит сделать и пережить, чтобы понять, что годы, проведенные в школе, станут лучшим временем в их жизни. Ведь именно в школе ты чувствуешь ее энергию, именно там зарождается то, чем будет жить новый мир. Может быть, поэтому хочется поддержать, укрепить уверенность, поделиться опытом, чтобы трудности, с которыми им предстоит встретиться, не подорвали веру в собственные силы, потому что все это забывается и остается главное: ты не изменил себе, не потерял своего предназначения.
Надеюсь, что эта встреча станет началом нашего тесного профессионального взаимодействия, во время которого преподаватели и сотрудники института «Өрлеу», имея значительный профессиональный опыт, к энергии молодости начинающего педагога смогут добавить свои знания и умения, поддержать творческие инициативы, поддержать в повышении уровня педагогического мастерства и тем самым укрепить статус педагога в нашем обществе.
Мы всегда стремимся привлекать молодежь ко всем инициативам АО «НЦПК «Өрлеу». Молодые педагоги активно участвуют в профессиональных конкурсах, разрабатывают наравне с опытными педагогами видеоуроки для дистанционного обучения, делятся своими идеями в рамках «Виртуального образовательного маршрута». Многие из них уже получили признание в области и республике и успешно продолжают свое профессиональное развитие.
Марал АДИЛХАНОВА, «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы «Ақтөбе облысы бойынша ПҚ БАИ» әдіскері, гуманитарлық ғылымдар магистрі:
– Ұстаз – ұлы мамандық. Осындай қастерлі де қасиетті ұлы есімді иеленіп жүру үлкен жауапкершілікті, асқан еңбекті талап ететіні сөзсіз. Тәуелсіз Қазақстанның босағасының берік болуы білімді жастардың өркендеп қанат жаюына байланысты. Еліміз егемендігін алып, еңсесін көтерген жылы дүниеге келген, осыдан 30 жыл бұрын еліміз азаттығының таңы арайлап атқанда дүние есігін ашқандардың бірі, Тәуелсіздіктің төл құрдасы, Ақтөбе қаласы, №24 лингвистикалық мектеп-гимназиясының математика пәнінің мұғалімі Симағамбетов Ермек Нұрлықиялұлының ұстаздық жолына келуіне бірден-бір себепші болған әкесі еді. Әке балаға сыншы демей ме? Болашағына бағдаршам болған әкесінің кеңесімен 2009 жылы Ақтөбе мемлекеттік педагогикалық институтының физика-математика факультетіне қабылданып, төрт жыл оқып, студент бола жүріп түрлі мектептерден тәжірибе жинақтап, қосымша жекелей бала оқытып, өзін ұстаздық жолға дайындаған. Сөйтіп, 2013 жылы №24 лингвистикалық мектепгимназиясында математика пәнінің мұғалімі болып, еңбек жолын бастаған.
Еңбек жолындағы алғашқы қадамында қиындықтары көп болды. Бірақ өзісіне сын көзбен қараған Ермек Нұрлықиялұлы кездескен қиыншылықтарды жеңе білуге тырысты. Сонымен бірге білім қуған өрелі жастың өсіп-өркендеуіне бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығаратын ауызбіршілігі мықты ұжымның ұстаздар қауымы алғашқы еңбек тәжірибесін жинақтауға көмектесті. Осындай жақсы жандар қатарында күннен-күнге толып, тәжірибе жинақтайды. Ол жас маман бола жүріп, ғылымға бейім, ізденімпаз екенін байқатты. Ермек Нұрлықиялұлы кейін түсінгені, оқушылармен кейде дос ретінде қалжыңдасып, кейде ағасы сияқты кеңесіңді беріп, әр оқушының жанын түсіне білу қажет екен.
Білімнің тереңіне бойлаған Ермек Нұрлықиялұлы өзінің адами қасиетін, үлкен парасат иесі екенін таныта білді.Шәкірт жүрегіне жол тапқан ұстаз талантты оқушылардың өнер айдынына еркін қанат қағып, самғау биігіне көтерілуіне септігін тигізіп келеді. «Ұстаз» деген ұлы есімді, қиындығы мен қызығы қатар жүретін мамандық иесі атанып, мектептің тәжірибелі ұстаздарынан мұғалімдік мамандықтың қыр-сырын жан-жақты түсініп, үйрене білді. Қазіргі таңда өткен тәжірибесін жаңамен ұштастыра алатын, рухани жағынан дамыған, педагогикалық құралдардың барлық түрлерін шебер меңгерген білікті маман болып отыр.
Ел ертеңі үшін Қазақстан Тәуелсіздігінің тұғыры берік болу жолында сапалы еңбек ету борышы деп санайды. Жас ұстаздардың жігерлеріне жалын беріп, көкірек көкжиектерін кемелдендіруге тамшыдай үлесін қосуда.
Елдің болашағы білімді жастардыңқолында десек, бүгінгі жаһандану дәуірінде осындай табысқа жетуге бағытталған құндылықты мақсаты бар, ХХІ ғасыр дағдыларын еркін меңгерген жалынды жастармен еліміздің өркендейтіні анық.
Жупар КУРМАНОВА, «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы «ШҚО бойынша ПҚ БАИ» кафедрасының меңгерушісі, ф.ғ.к.:
– Ұстаздық – бұл өмірдегі ең құрметті, ең адал, ең жауапты, қызығы мен қиыншылығы қатар жүретін мaмaндықтардың бірі. Осы қасиетті мамандық арқылы өз кәсібінің шебері болып отырған, Тәуелсіздік құрдасы, қасиетті Аягөз жерінің тумасы Манасбаев Әсет Мұратұлы туралы сыр шертпекпін.Болашақ ұстаз мектепте таңдаған мамандығы бойынша Семей педагогикалық мемлекеттік институтының математика факультетіне оқуға түсіп, туған жерінде педагогикалық тәжірибеден өтеді.
Болашақтың иесі – жастарға білім, өмірлік бағыт сілтеп, өмірге «кірпіш» болып қалануларына үлес қосу мақсатында ұстаздық жолын Аягөз қаласындағы №6 мектеп-интернатында бастады. Білімді, инабатты, жаны таза, рухы биік, отаншылдығымен танылған Әсет Мұратұлы 2015 жылы ауданның «Ең үздік жас маманы» атанады. «Елiңнiң ұлы болсаң, елiңе жаның ашыса, азаматтық намысың болса, қазақтың мемлекетiн нығайтып, көркеюi жолында терiңдi төгiп еңбек ет», – деген Елбасы сөзiн өз ойына тоқи білген жас, аз ғана уақыт ішінде өзін білікті мұғалім ретінде көрсеткен. 2018-2019 жылдары С.Ғаббасов атындағы орта мектепте оқу ісінің меңгерушісі және уақытша директордың міндетін атқарды.
Бойындағы жастық жігерін, күш-қуатын, жаңашылдығын шәкірт тәрбиелеуге, «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы ұйымдастырған курстық дайындықтар, түрлі тақырып, деңгейдегі жұмыстарға қатысып, өз тәжірибесін шыңдауға жұмсаған Әсет Мұратұлының санаты педагог-сарапшыға дейін жоғарылады.
Бүгінде кәсіби шеберлігі мен ұйымдастырушылық қабілетін көрсете білген Әсет Мұратұлы 2019 жылдан аудандық білім бөлімінде әдіскер қызметінде.Жас та болса аса еңбeкқорлығымен көзге түскен, талап-тiлек, арманмұрaты жоғары білікті маман асқақ арманына талмай қанат қағып келеді. Ата-бабаларымыздан мұра болған құндылықтарымызды, тарихи дәстүрлерiмiздi, тіл мен дінімізді құрмет тұтатын Әсет Мұратұлы өзінің мамандығына деген сүйіспеншілігімен, өз ортасындағы сабырлы мінезімен ерекшеленеді. Өмірде «Адам баласыекі нәрседен қателеспеуі керек» деген пікір айтылады. Әсет Мұратұлы осы тұрғыдан өз таңдауын дұрыс жасаған жан. Бүгінде жары Гүлжан екеуі отбасында екі ұрпақ тәрбиелеп, анасын қамқорлығына алған бақытты отбасы.
30 жылдық мерейтой қарсаңында ынтымақты – ұран, татулықты – ту еткен Тәуелсіздігіміздің тұғырлы болуын, егемен еліміздің құрдастарының отбасыларына ырыс-береке, Отанымыз-дың игілігі мен жарқын болашағы жолында мол табыстар тілейміз.
Айгуль АБИЛОВА, старший преподаватель кафедры ФАО «НЦПК «Өрлеу» ИПК ПР по Жамбылской области», кандидат социологических наук:
– В этой статье речь пойдет об учителе из небольшого поселка Гвардейский Кордайского района Жамбылской области, о ровеснике независимости Реймовой Гулзине Жадрасыновне.
Гулзина Жадрасыновна – педагог из учительской династии: ее мама Реймова Амангуль Жадрасыновна – учитель русского языка и литературы средней школы №43 им. Б.Момышұлы поселка Гвардейский Кордайского района Жамбылской области. В той же школе сейчас работает Гулзина Жадрасыновна учителем казахского языка и литературы.
Гулзина Жадрасыновна учит своих учеников ставить цель и двигаться к ее достижению, мотивировать себя, организовывать свое время, не бояться трудностей. Педагог неоднократно участвовала в различных конкурсах и награждалась почетными грамотами, благодарственными письмами. Перечислим ее достижения:
– республиканская олимпиада по предмету «Казахский язык и литература»;
– республиканский конкурс «Поэзия со мной»;
– республиканский конкурс в номинации «Молодому поколению за успехи в становлении и всестороннем формировании качественного образования и воспитания»;
– районный конкурс молодых специалистов «Мен тәуелсіздіктің замандасын».
Активно публикуется в республиканских педагогических журналах «Озық мектеп», «Ұлағатты ұстаз» и др.
Профессиональные принципы работы Гулзины Жадрасыновны заключаются в следующем:
– любить детей и способствовать их успехам в обучении;
– уважать своих учеников и их право на собственное мнение;
– не останавливаться на достигнутом, заниматься самообразованием;
– любое начатое дело доводить до конца.
Завершить хотелось бы словами великого русского писателя Федора Михайловича Достоевского: «Истинный деятель, вступив на путь, сразу видит перед собой столько дела, что не станет жаловаться, что ему не дают делать, а непременно отыщет и успеет что-нибудь сделать».
Сәуле ТЛЕУБАЙ, «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы «Қарағанды облысы бойынша ПҚ БАИ» әдіскері:
– Биыл – еліміздің Тәуелсіздігіне 30 жыл! Бұл әсіресе Тәуелсіздіктің құрдастары үшін ерекше мереке. Дүниеге шыр етіп келген күннен бастап «Тәуелсіз елдің ұрпақтары» деген аталы сөзді естіп өскен Қарағанды қаласының ағылшын тілі мұғалімі Әлімбетова Анар Жайсаңбайқызы еліміздің егемендігімен қатар еңбек етіп жатқан білім ұя-сы Мағжан Жұмабаев атындағы гимназиясының да төл құрдасы екен.
Мұғалімдік мамандығымен өмірін ұштастыруды балалық шағынан армандаған Анар Жайсаңбайқызы, 2010 жылы колледж қабырғасынан аудармашы деген дипломмен шыққан соң балалық арманын қуып, Шымкент қаласындағы Мұхтар Әуезов атындағы жоғарғы білім ордасында педагогикалық білім алды. Оқу тәжірібиесін түрлі мектептерде өтіп, өзін мұғалімдік жолға дайындады. Сөйтіп, 2013 жылы Қарағанды қаласының ең үздік мектептерінің бірі Мағжан Жұмабаев атындағы гимназия қабырғасында өз еңбек жолын бастады.
Мұғалімдік жұмыстың қызығы мен қиындығы қатар жүретіні анық. Еңбек жолының алғашқы жылдарында көптеген қиындықтар да кездесті. Жас маман болып жүргенінде үнемі ізденісте жүріп, білім мен ғылымға құштар екенін байқатқан ол, «тәлімі жақсының – тәлімгері жақсы» дегендей, мектептегі тәжірибелі мұғалімдерден үлгі алып, алғашқы еңбек тәжірибесін жинақтады. Еліктеуге тұрарлық, өресі жоғары мұғалімдердің арасынан өзіне жақсы тәлімгер бола білген Зайра Жанұзаққызы мен Айгүл Қошқарайқызын ерекше тебіреніспен айтады.
Кешегі жас маман бүгінде тәжірибе жинаған сайын инновациялық технологияны меңгерген, шәкірт алдындағы жауапкершілікті сезінетін, жаңашылдықты жатсынбайтын, оқыту мен тәрбиеде жаңа әдіс-тәсілдерді тиімді қолдана білетін білікті маманға айналып отыр.
Оқушылардың жүрегіне жол тауып, олардың құрметіне, махаббатына бөлену улкен мәртебе екенін айтады. Ұстаз мамандығының ең үлкен жемісі мен қуанышы – оқушылардың биік шыңнан көрінуі деп сенеді.
Ендеше өз ісіне берілген, жаңалықты жатсынбай қабылдайтын, шәкіртінің жанына нұр құйып, өмірге өзі де бақытты болып, өзгелерді де бақытқа жеткізсем деп жүретін ұстаздың мәртебесі де биіктей түседі.
Гульбану СУЛТАНГАЗИНА, заместитель директора ФАО «НЦПК «Өрлеу» ИПК ПР по Костанайской области»:
– Учитель-ровесник независимости! Какой он?
Учитель начальных классов Набережной средней школы района Беимбета Майлина Зарина Муратовна Баянбаева гордится, что является ровесницей независимости и представляет именно педагогическую семью: ее мама Ибраева Галия Жакановна – преподаватель, сестра Мадина Муратовна – по образованию учитель начальных классов, а в одной школе с Зариной учителем технологии работает ее супруг Баянбаев Аманжол Саналыевич.
Все начинается с детства: Зарина в детские годы любила играть в школу, где главной ученицей была ее младшая сестренка. Повзрослев и получив педагогическое образование, стала работать в школе учителем начальных классов. Ее наставником была талантливая Ирина Ивановна Ватолина. На ее уроках класс и учитель были единым целым, Зарина видела, какую радость испытывают дети от маленьких успехов на уроке, и для себя определила главное: взгляд учителя младших школьников должен быть наполнен не только строгостью, но и добротой и лаской, тогда для ребенка и невозможное станет возможным.
Зарина Муратовна благодарно отмечает, что освоила новую ступень профессионализма на курсах повышения квалификации в костанайском филиале «Өрлеу», насыщенных интересными дискуссиями и яркими встречами, запомнившихся особым духом коллективного творчества.
Не умаляя важности других предметов, Зарина Муратовна делает все возможное, чтобы дети полюбили чтение книг: почувствовали запах и особую магию шелеста ее страниц, фантазировали над иллюстрациями, размышляли о прочитанном. Все это, по мнению учителя, определяет стиль ее работы. Пусть в начальных классах это будут короткие рассказы для детей, сказки народов мира. Все они замечательны и учат понимать, что такое хорошо, а что такое плохо.
Из многих поощрений за труд Зарина Муратовна вспоминает бал звездной успешной молодежи, где была награждена в номинации «Знание – сила».
Думаю, сила Зарины Муратовны еще и в том, что она, обаятельная, энергичная, с юмором, во всех воспитательных мероприятиях увлекает детей своей активной позицией, любовью к родному селу, верой в будущее.
Зарина Муратовна убеждена: если учитель работает по призванию, авторитет педагогической профессии зависит только от него. И все его творческие поиски способны обычную школу сделать школой радости, а годы ученичества – увлекательными и благотворными.
Если подводить первые профессиональные итоги в преддверии исторической даты нашей страны, то, бесспорно, Зарина Баянбаева – достойный представитель молодого поколения учителей Казахстана».
Гүлдариға МАМУТОВА, «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы «Маңғыстау облысы бойынша ПҚ БАИ» кафедрасының меңгерушісі, педагогика ғылымдарының магистрі:
– Ұлттық құндылықтарды көздің қарашығындай сақтап, ұрпақ санасына сіңіру жолында қызмет етем деп белді бекем буып, мұғалімдік мамандықтытаңдағандардың қатарында еліміз Тәуелсіздігін алған жылы өмірге келген, бүгінде орда бұзар 30 жастағы ұл-қыздарымыздың да баршылық екені көңіл марқайтып, көз қуантады. Солардың бірі – Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданы, Күйкен орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Ерсұлтанова Алтынай Базарбайқызы.
Алтынай бала күнінен өзі тәлім алған ұстаздарына еліктеп, мұғалім болуды армандаса, есейе келе ол мамандықтың жауапкершілігін жүрегімен сезініп, ұлттық құндылықтарды жас ұрпақтың бойына сіңіруді мақсат етті. Ұстаздық жолды алғаш бастаған жылдары маман ретінде қалыптасуына септігін тигізген тәлімгері танымал ұстаз Омарова Жайгүл Қамуқызынан үйренгені мен көңіліне түйгені Алтынайдың мұғалімдік қызметтегі өзіндік қолтаңбасы бар сара жолының қалыптасуына зор ықпал етті.
Ол өз сабақтарында оқушының әдебиетке, көркем шығарма оқуға, өлең оқуға қызығушылығын ояту мақсатында түрлі жұмыстарды ұйымдастыра отырып, жеке тұлғаның рухани дамуына, сөздік қорын дамытып, сөйлеу мәдениетін жетілдіруге ерекше көңіл бөледі. Өйткені, ол мектеп қабырғасында көркем әдебиеттің озық үлгілерінен нәр алған бала құндылықты бағалай білетін, білім мен еңбектің қадірін түсінетін, қасиет пен құрметтің мәнін ұғынатын азамат болып қалыптасатынын біледі және сол бағытта өз мақсатына жететініне сенеді.
Әрине, еш нәрсе оңайлықпен оң нәтиже бере қоймасы анық. Соның ішінде қазіргі таңда кітап оқуға құштарлықтың едәуір төмендегені де белгілі. Ізденімпаз мұғалім осындай шым-шытырық оқиғаға толы проблемалық сұрақтардың шешімін табуға ұмтылады емес пе? «Өрлеу» БАҰО» АҚ Маңғыстау облысындағы филиалының тренерлерінен әдістемелік кеңес алып, «Өрлеу» білім беру каналында жарияланған сандық білім беру ресурстарын пайдалану арқылы бейнесабақ әзірлеуді де меңгерген ол, сандық ресурстардың тиімділігінің жоғары екенін байқады. Бірте-бірте мұғалімнің қолдауымен оқушылар электронды кітапты жарысып оқитын дәрежеге жетті. Қазіргі таңда шәкірттері «Тәуелсіздіктің 30 жылдығына – 30 кітап» рухани-мәдени акциясы аясында кітап оқу арқылы айтулы мерекеге өз үлестерін қосуды қолға алды.
Әріптестеріне үлгі болып жүрген Алтынайдың мұндай нәтижеге қол жеткізуіне негіз болған – мақсатын дұры таңдай алуы, өз жауапкершілігін сезінуі, табандылығы, талапшылдығы. Әр мұғалім өзіне осындай талап қоя білсе, алынбас қамал, шешілмес сұрақ болмасы анық.
Талабың тасып, шығармашылығың өрлей берсін, Тәуелсіздіктің құрдасы!
Роза АШИМБЕТОВА, «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы «Павлодар облысы бойынша ПҚ БАИ» директоры, филология ғылымдарының кандидаты, доцент:
– Танысыңыздар: 1991 жылы қарашаның 7-сі күні өмірге келген мұғалім Гүлбаршын Серікқызы Естаева – Павлодар қаласындағы №2 ЖОББМ бастауыш сынып мұғалімі. Қазіргі таңда сол мектепте директордың тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары.
Өз ісін қуанышпен атқаратын жас мұғалім ата-анасына еліктеп, мектеп кезінен ұстаз болуды армандаған адам. Гүлбаршын Павлодар қаласының №35 ЖОББМ-ның түлегі. Оның алғаш ұстазы Сауле Каниденқызы бірінші сыныптан бастап білім жолының негізін қалаған, 5-9 сыныптардағы сынып жетекшісі болған Айнур Жумабаевна.
Гүлбаршын Естаеваның мектепте ең сүйікті пәні математика болды, оған қызықтырған мұғалім – Г.Н. Ақшалова. Оқу үлгерімі жоғары Гүлбаршын барлық пәндерді ұнатып, мектептегі іс-шараларға жиі қатысып жүрген белсенді оқушы болды. Осындай ұлағатты ұстаздардан білім алған ол қалайша өз ісінің шебері болмайды?! «Олар-ға мәңгі қарыздармын!», – деп жүреді біздің кейіпкеріміз. Ризашылықты білдіру – адамның бойындағы ерекше күш-қуат, ол көшбасшылықты анықтайтын белгілердің бірі…
Гүлбаршын мұғалім мамандығына тура жолмен келген: Б.Ахметов атындағы Павлодар педагогикалық колледжін аяқтап, бүгінгі таңда Павлодар педагогикалық университетінде оқуын жалғастыруда. Еңбек жолында Гүлбаршынның асқар тауы – анасы, Алтын Вахитқызы, 40 жылға жуық уақыт білім саласында қызмет атқарып жүрген бастауыш сынып мұғалімі.
Қиындығы мен қызығы бірге жүретін осы мамандықтың шынайы иесі болу кез келген адамның қолынан келмейді. Әр сабағыңды балаларға қызықты өткізу үшін жете дайындалып, оқушыларға білім берумен қатар тәрбиелеу, өмірге икемдеу, адалдыққа баулу, адамгершілік қасиеттерді бойына дарыту оңайға түспейді. Балалармен сырласу, түрлі шараларды ұйымдастыру, табиғат аясына саяхатқа шығу, көңілді кезеңдерін бірге бөлісу – бұл бір сәтке өзіңді бала сезінетін ерекше бір қызық шақтар. «Балалардың керемет жан дүниесін ұғыну керек», – дейтін Гүлбаршын Серікқызы, жеке уақытымен санаспай, балалардың болашағы үшін аянбай жұмыс істеп жүрген еңбегі зая кетпейді деп түсінетін ұстаз.
Ұлы М.Әуезов: «Байлығыңмен емес, біліміңмен жарыс», – деген өнеге қалдырған екен. Білім – ұлттың ұстанымы. Заманға сай маман тәрбиелеу үшін білім саласының материалдық базасы, кадрлық құрамы да заман талаптарына сай болу керек. Өзін-өзі жетелейтін азаматтарды тәрбиелеп, олардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру – ұстаздардың маңызды міндеті.
Қазақ ертең бәсекеге қабілетті ұлт болып қалыптассын десек, бүгін біз ұлттық иісі аңқыған білім саласын дамытуымыз керектігін түсінетін, оны іс-ке асырып жүрген жас мұғалімдердің бірі. Гүлбаршындай ұстаздардың саны артса, жоғары сапасы да пайда болады деп сенемін!
Алма МУРЗАЛИНОВА, директор ФАО «НЦПК «Өрлеу» ИПК ПР по СКО», доктор педагогических наук, профессор:
– Школе №25 Петропавловска чуть более полутора лет. Здесь трудятся Акмарал Ерболатовна Кожахметова, учитель информатики, как и две ее сестры, и Жанар Саматовна Башарова, учитель географии, из династии учителей химии и биологии.
Сходство профессионального становления объясняем общей жизнеопределяющей основой: обе – ровесницы независимости.
В 2009 году обе решительно выбрали СКГУ им. М.Козыбаева для обучения по педагогической специальности: с детства запомнили восторженно благодарный взгляд учеников-крох, с которыми бесконечно играли в школу.
Это стремление поддержали первые учителя: Алма Кабалаковна Капанова (учитель школы им. М.Ахметбекова района Шал акына) и Күлтай Әміржанқызы Әміржанова (учитель школы №6 им. Кожабергена жырау
г. Петропавловска).
Трудности профессионального становления наши героини связывают с необходимостью постоянного и мобильного саморазвития, когда нужно «держать форму казахстанского учителя».
Не удивительно, ведь их первые 9 лет работы пришлись на годы масштабного реформирования системы образования: Национальный план действий по развитию функциональной грамотности, переход на обновленное содержание образования, 3 государственные программы развития образования и науки.
Главное, обе удержались в профессии и стали укреплять позиции. Так, Жанар – призер международного конкурса телекоммуникационных проектов «Репортаж с улицы Ш.Валиханова», ее ученики побеждают на городском этапе республиканской предметной олимпиады и конкурса проектов. Акмарал – участник олимпиады «TANYMGER», обладатель диплома I международного творческого конкурса «День знаний», ученики – призеры международного конкурса-игры «Bebras».
Рядом всегда родные: обе – любящие супруги и молодые мамы, коллеги и сотрудники института «Өрлеу».
Нам интересна их позиция, поэтому они участники дебатов «Диалектика молодости в образовании», дороги их ценности, поэтому они делятся ими в WorkShop по наставничеству. Благодаря своему вопросному мышлению предлагают конструктивные идеи по работе со слабоуспевающими учащимися, которыми щедро делятся с молодыми коллегами сельских школ в рамках нашего проекта «Ауыл – ел бесігі».
Многообразие в единстве проявляется в том, что Жанар поступила в магистратуру и дорожит своим непрекращающимся образованием, а Акмарал разработала 3 оригинальных видеоурока для учителей Казахстана.
30-летие независимости Казахстана – дата с большими надеждами и перспективами, как и профессиональная биография Акмарал Кожахметовой и Жанар Башаровой!
Алира ТЕН, заведующая лабораторией ФАО «НЦПК «Өрлеу» республиканского института повышения квалификациии руководящих и научно-педагогических работников системы образования, член-корреспондент Международной академии информатизации:
– Какой он, учитель-ровесник независимости? Хочу рассказать о Куриленко Марии Владимировне, продолжателе династии учителей. Сразу после института она пришла работать учителем математики в школу-гимназию №103 г. Алматы. Директор школы Иванов Николай Михайлович сказал тогда молодому специалисту: «Хороший учитель – это тот учитель, который растет и меняется вместе со своими учениками. Если не побоишься трудностей и не уйдешь, испугавшись, то из тебя будет толк».
В начале профессиональной деятельности Мария Владимировна столкнулась с такими трудностями, которые учителю со стажем кажутся пустяками: неумение правильно рассчитать время урока, логично выстроить последовательность заданий и изложение материала, поддерживать порядок на уроке. Проблематично было обсуждать вопросы учебных затруднений учеников с их родителями, так как молодой учитель в их глазах не являлся авторитетной фигурой, умеющей воспитывать и обучать их детей.
На пути ее профессионального становления наставником, образцом для подражания, советчиком в тонкостях работы в школе, которым не научат в институте, была учитель математики Усманова Мария Александровна.
Выдающийся казахстанский писатель и переводчик Герольд Бельгер, окончивший педагогический институт и прошедший сам учительскую стезю, писал: «Об учителе нужно говорить, писать, заботиться. Его престиж необходимо поднимать. Но и он должен постоянно помнить об избранничестве своего призвания, своей судьбы, просветительского дела. О миссии, которую возлагают на него время, люди, профессия. Иначе он не учитель». Слова Г.Бельгера являются для Марии Владимировны своеобразными словами-назиданиями, помогающими ей в трудные минуты.
Демократический стиль педагогической деятельности Марии Владимировны, который невозможен без любви учителя к детям, является залогом их успешного развития и воспитания. На своих уроках она создает деловую и спокойную атмосферу для вовлечения учеников к активному познанию, самостоятельному принятию решений. Мария Владимировна говорит: «Я учу детей и одновременно учусь у них. Стараюсь быть таким учителем, который подготовит будущее поколение справляться с новыми вызовами непредсказуемого и сложного мира для успешной работы и счастливой жизни в будущем. Постоянно занимаюсь самообразованием и хочу ежегодно повышать свой профессиональный статус, чтобы достойно выглядеть в глазах учеников и коллег, стать более уверенной в себе, своих силах». Слова известного педагога, психолога Ш.А. Амонашвили «Учитель, будь солнцем, излучающим человеческое тепло, будь почвой, богатой ферментами человеческих чувств, и сей знания не только в памяти и сознании своих учеников, но и в их душах и сердцах» она считает своей педагогической концепцией.
В 2020-2021 учебном году Куриленко М.В. приняла участие в эстафете лучших педагогов страны «Виртуальный образовательный маршрут», организованной АО «НЦПК «Өрлеу», и разработала 6 видеуроков по алгебре для 7 класса».
Раушан КЕРІМБЕКОВА, «Өрлеу» БАҰО» филиалы «Түркістан облысы және Шымкент қаласы бойынша ПҚ БАИ» аға оқытушысы:
– Тәуелсіз елімізбен түйдей құрдас жан, Түркістан облысы, Төлеби ауданы, Ұйымшыл шағын жинақ мектебінің директоры Байдибеков Төрехан Уалиханұлы жайлы айтпақпыз.
Төрехан Уалиханұлы – ата-бабаларымыздың аңсаған арманы Тәуелсіздіктің бесігінде тербетіліп, еркін өмір сүріп жатқан шынайы бақытты жан, осы еркіндікті баянды ету – деген ұстанымды ту еткен білікті азамат.
Ол 1991 жылы педагогтер отбасында дүниеге келді. Мектепте зерек болған Төреханның бойында өз құрдастарының арасында ұйымдастырушылық, басқарушылық, қасиеттер айқын көрініс беретін. Сол ерекшеліктің арқасы болар түрлі арман жетегінде мектепті үздік аяқтап, Шымкент қаласындағы М.Әуезов атындағы ОҚМУ-де «Спорт және туризм» мамандығы бойынша диплом алды.
Осылай, нағыз маман иесі атанып, мектеп мұғалімінен басталған еңбек жолы, директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары, одан Ұйымшыл шағын жинақты жалпы орта білім беретін мектебінің директоры лауазымына көтерілді. Жас маманның педагогикалық қызмет табалдырығын аттаған күннен бастап егемен елдің даму қарқынымен жарыса көтерілгендігіне куәміз. Білімнің қуатына тең келетін басқа идеялық-рухaни күш-қуaт көзі жoқ екені белгілі. Білім бар жерде даму, жетілу, кемелдену үрдісі бір сәтке толaстамайды. Содан болар, Төрехан Уалиханұлы жас маман бола тұра үнемі біліктілік деңгейін көтеріп, педагогикалық шеберлігін шыңдап отырады.
Төрехан Уалиханұлы ұстаздық пен басшылық жолында «Өрлеумен өрлеп келем» деген тұжырымды көп айтады. Бұлай деу себебі, мектептегі әдістемелік жұмыстың жандануына ықпал етуші «Өрлеу» БАҰО» АҚФ «Түркістан облысы және Шымкент қаласы бойынша ПҚ БА институтымен» қоян-қолтық жұмыс істеп келеді. Мұның айқын көрінісі – мектепте жалпы саны 35 мұғалімнің 28-ден астамы қазіргі таңдағы жаңартылған білім беру бағдарламасы бойынша біліктілік арттыру курсынан өтіп, сертификатталған.
«Жас келсе іске» деп дана халқымыз бекер айтпаса керек-ті. Елдің ұл-қызының жақсы білім алып, инабатты болып тәрбиеленуіне жауапкершілікті сезіне білетін, жалыны бар жас мамандардың қолынан іс келіп жатқаны көңіл қуантады.
Саулеш МУКАНОВА,
директор ФАО «НЦПК «Өрлеу»
ИПК ПР по Карагандинской области»,
доктор педагогических наук
