Оқытудағы әлеуметтік желілердің дидактикалық қасиеттері

Заманауи талаптарға сәйкес мұғалімдер мен білім алушылардың қарым-қатынасының дәстүрлі формалары мен әдістерімен қатар әртүрлі заманауи желілік технологияларды тарта отырып ұйымдастырылуы мүмкін құралдар қолданылуы керек. Олардың ішінде Интернет пен әлеуметтік желілер басты орын алады. Жастар цифрлық ортада әлдеқайда жақсы бағдарланған, қажетті ақпаратты тез тауып, оны таратады. Қазіргі ұрпақ үшін бұл күнделікті ақпараттық кеңістік.

Оқу процесінде әлеуметтік желілерді пайдалануға келесі факторлар мүмкіндік береді: әлеуметтік медианың танымалдығы үнемі өсіп келеді, білім алушылардың көпшілігі бір немесе бірнеше әлеуметтік желілерде тіркелген; әлеуметтік желілерді пайдаланушылардың сайтта өткізетін орташа уақыты күніне 30 минуттан асады. Бұл уақытты оқу процесіне тарту үшін пайдалануға болады; лезде ақпарат беру және кері байланыс тарату мүмкіндігі.

Ақпаратты лезде беру және сәйкесінше есептер мен тапсырмалардың қол жетімділігі; құжаттардың барлық нұсқалары бір уақытта мұғалім мен білім алушыға қол жетімді, бұл резервтік көшірме жасау мәселесін және есептердің электрондық нұсқасын жоғалту мәселелерін шешеді. Әлеуметтік желілер білім алушыларға білім беру жобасының немесе білім беру ұйымының соңғы жаңалықтарын білуге мүмкіндік береді.

Сондай-ақ, оқушылардың тақырыпты түсінуін кеңейту үшін онлайн-ресурстар мен сілтемелерді бөлісу мүмкіндігі бар. Мысалы, YouTube-те проблемаларды шешуге арналған нұсқаулық бейнелер немесе сәйкестік тақырыптарын қамтитын подкасттарды қолдануға болады. Жақсы нәтижеге қол жеткізу үшін қарым-қатынасты құру үшін электрондық блогты немесе әлеуметтік медиа тобын құруға болады.

Әлеуметтік желілер, ең алдымен, рефераттар, семинарлар, зертханалық жұмыстар жазу жоспарланатын пәндерде жақсы қолданысқа ие болады деп айтуға болады. Білім беру процесінде әлеуметтік желілерді қолданудың жағымды жақтары аз емес: оқу процесінің үздіксіздігі. Әлеуметтік желілердің арқасында оқушылар мен мұғалімдер сабақ кестесіне қарамастан кез келген уақытта өзара әрекеттесе алады.

Адамға бағдар. Әлеуметтік желілерді тарту оқушының мүмкіндіктеріне, қажеттіліктері мен қабілеттеріне барынша сәйкес келетін жағдай жасауға, оның ашылуына, даралығын көрсетуге мүмкіндік береді. Қол жетімділік. Барлық оқу орындарында қымбат тұратын жабдықтарды, оқу құралдарын немесе көрнекі материалдарды сатып алуға, сынып спикерлерін, сарапшыларды шақыруға қаржылық мүмкіндіктер жоқ.

Барлық білім алушылардың оқу орнына жету мүмкіндігі бола бермейді (әр түрлі себептермен – ауа-райының қолайсыздығынан немесе тұрғылықты жерінің едәуір қашықтығынан денсаулығына байланысты). Интернетке қол жетімді кез-келген құрылғы әлеуметтік желіге “жетуге” және мұғалімдер мен білім алушылардың қашықтан сөйлесуге, қажетті білім алуға және нақты уақыт режимінде тапсырмаларды орындауға көмектеседі. Коммуникативтік қабілеттерін дамыту.

Тақтаға бүкіл сынып алдында жауап беруден қорқу тіпті ұялшақтықты білдірудің еш зияны жоқ. Әлеуметтік желілер оқу процесін ыңғайлы етеді: қарым-қатынаста өзін еркін сезінуге, білім беру процесіне белсенді қатысуға, сондай-ақ қажетті ақпаратты іздеу және табу, оны тез өңдеу, талдау, қорытынды жасау дағдыларын дамытуға көмектеседі. Байланыс формаларының кең таңдауы. Мұғалімнің алдына қандай мақсаттар қоятынына байланысты ол білім алушылармен қарым – қатынас пен өзара әрекеттесудің оңтайлы түрлерін-жеке немесе топтық жұмысты, форумдарды, жеке хабарламаларды, түсініктемелерді немесе сауалнамаларды таңдай алады.

Жайлы орта. Оқушылар әлеуметтік желілерде судағы балық сияқты сезінеді: олар интерфейсті түсінеді, қолданушы жаргонын еркін біледі, жаңашылдықты тез үйренеді және көбінесе мұғалімге бірдеңе айтып, түсіндіре алады. Айтпақшы, білім беруде әлеуметтік желілерді пайдалану білім алушыларға ғана емес, мұғалімдерге де жағымды әсер етеді. Мүмкін болатын қарсылықты жеңе отырып, мұғалімдер қарым-қатынас дағдыларын дамытады, сабақтан тыс уақытта білім алушылармен сөйлесуді үйренеді.

Мұндай қарым-қатынас оларға өздерінің сыныптастарымен жақынырақ танысуға, олардың мінез-құлқын, әдеттерін, қызығушылығын зерттеуге, мінез-құлқының себептерін түсінуге, кілттерді таңдауға және қарым-қатынас үшін ашық және қол жетімді болуға көмектеседі. Оқу-тәрбие процесінде әлеуметтік желілерді пайдалану ақпарат алмасуға ықпал етеді, оқушылардың оқу іс-әрекетіндегі ынтасын арттырады, шығармашылық қабілеттерін және танымдық қызығушылығын дамытуды ынталандырады.

Барлық осы факторлар білім мен дағдыларды қалыптастыруға оң әсер етеді. Мұғалім мен ата-ананың байланысы сияқты білім беру процесінің маңызды сәті туралы ұмытпаңыз. Қазіргі өмір ырғағы жағдайында ата-аналар әрқашан баланың мектеп өміріндегі барлық оқиғалардан хабардар бола бермейді. Желілік кеңістікті пайдалану мұғалімнің ата-аналармен байланысын жоғалтпауға мүмкіндік береді.

Әлеуметтік желілер білім беру процесіне, басқаруға, білім беру сапасын бағалауға, елдегі білім беруді дамыту стратегиясын айқындайтын жобаларды, тұжырымдамаларды талқылауға және құруға тікелей қатысуға мүмкіндік береді. Білім алушының жеке профилін құру мүмкіндігі. Әлеуметтік желілерде әрбір пайдаланушы өзінің жеке профилін жасай алады, оның көмегімен ол өзіне қажетті ақпаратты сақтайды және таратады. Сондай-ақ, осы профиль арқылы пайдаланушы басқа пайдаланушылармен байланыса алады.

Айнур Нурлановна МУСКИНА,
«Өрлеу» БАҰО АҚФ Қостанай облысы
бойынша ПҚ БАИ ЖжГПОӘ кафедрасының
аға оқытушысы