Туған күнінде өзіне IMC 2022-нің алтын медалін сыйға тартты

Назарбаев университетінің студенті Арман Болатов Болгарияда өткен 29-шы халықаралық математикалық байқауда бірінші орынды жеңіп алды. Биыл Назарбаев Университетінен олимпиадаға «Информатика» мамандығы бойынша бакалавриаттың 3-курс студенті Арман Болатов қатысты. Бұл 2016 жылы бірінші орын алған Батырхан Орынқұлдан кейінгі университеттің қоржынына түскен екінші алтын медаль. 14 тамызда атап өтетін туған күніне орай, Арман үшін бұл тамаша сыйлық болған алғашқы алтын медаль, – деп хабарлайды осы жоғары оқу орнының баспасөз қызметі.

«Екі күндік жарыс барысында Арман 43/80 балл алды, яғни 8 күрделі есептің төртеуін толығымен шешті, бұл өте жақсы нәтиже болып табылады. Арман – құмар математик», – деді студенттерді IMC олимпиадасына дайындаған НУ Жаратылыстану әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар мектебінің (NU SSH) ассистент профессоры Пиотр Скрипач. 2012 жылдан бастап жыл сайын осы олимпиадаға Назарбаев Университетінен бір топ бала аттанды, бірақ бұл жолы пандемия салдары іс-шараны ұйымдастыруға өз түзетулерін енгізді.

2022 жылдың 1-5 тамызы аралығында Болгарияда университет студенттеріне арналған 29-шы Халықаралық математикалық байқау (IMC) өтті. Биыл студенттер гибридті режимде жарысты: Благоевград қаласында (Болгария) офлайн және онлайн. Оған университет командасынан Арман ғана тіркеле алды. Олимпиада қатысушылардың саны бойынша ең ірі олимпиада болды: 664 оқушы мен 100 команда екі кезеңнен өтті, олардың әрқайсысы төрт сағатқа созылды.

 «Егер өткен жылда қола алу үшін берілген 8 есептен біреуін шешу жеткілікті болса, биыл екеуін шығару керек болды. Үш есеп – күміс, төрт есеп – алтын. Маған есептердің жолы болды, өйткені семестрде мен сызықтық алгебраны тереңдетіп оқыдым және ұсынылған екі есеп дәл осы тақырыпта болды. Мен оларды және турлардың алғашқы екі есептерін шештім. Бұл қазірдің өзінде алтын болып шықты», – дейді Арман қарапайым.

“Егер өткен жылдары 8 – ден қола алу үшін бір міндетті шешу жеткілікті болса, биыл екі міндет-қола. Үш есеп – күміс, төрт есеп – алтын. Мен, шын мәнінде, тапсырмалармен сәттілікке жеттім, өйткені мен семестр бойы сызықтық алгебраны терең зерттедім және ұсынылған екі мәселе дәл осы тақырыпта болды. Мен оларды және турлардың алғашқы екі міндетін шештім. Бұл қазірдің өзінде алтын екен”, – деді Арман.

Оның айтуынша, математика оны әрдайым қызықтырды. Талдықорған қаласындағы НЗМ оқушысы мектепішілік олимпиадаларда қола және күміс жүлдегер атанған және қазір оны әдемі абстрактілі математикалық ұғымдар қызықтырады, бірақ бір ұғымның мәнін меңгеру сәті одан да көп. Оның айтуынша, математика оны әрдайым қызықтырды. Талдықорғандағы НЗМ тәрбиеленушісі мектеп олимпиадаларында қола және күміс жеңіп алды. Қазір оны әдемі абстрактілі математикалық тұжырымдамалар қызықтырады, бірақ бір тұжырымдаманың  мәнін меңгеру одан да қызық екен.

– Математиканы шамамен екі бөлікке бөлуге болады – қолданбалы және таза. Қолданбалы-бұл адамзатқа практикалық пайда әкеледі. Мысалы, Ақылды жүйелер мен жасанды интеллект институтында (ISSAI) күнделікті мәселелерді шешуде математика қолданылады.Қалғаны таза математика. Бірақ кейде таза математиканың бөлігі болып саналатын математикадағы бөлімдер мен ұғымдар нақты өмірде қолданыс табады. Мысалы, жай және бүтін сандарды зерттейтін сандар теориясы ұзақ уақыт бойы қолданылмайтын болып саналды. Бірақ уақыт өте келе, сандар теориясының теоремалары хабарламалар мен сигналдарды шифрлау үшін негіз болды, біз қазір күн сайын әлеуметтік желілерге хабарлама жібереміз, – деді Арман.

Ол НУ-дағы Өнеркәсіптік және қолданбалы математика қоғамы (SIAM) клубының мүшесі және ғалымдар машиналық оқыту әдістерін қолданатын ISSAI-де ғылыми көмекші болып жұмыс істейді. Қазір Арман тамақтану саласында пайдалы болуы мүмкін Орталық Азия тағамдарының суреттерінің деректер жинағын топтауға және кескіндерді жіктеу үлгілерін дайындауға көмектесуде. Ғылыми жұмыстармен айналысуға мүмкіндігі бар Назарбаев университетіне оқуға түскеніне қуанышты.

Арманның айтуынша, жаңа тақырыптарды зерделеу кезінде іс-қимыл алгоритмін механикалық түрде жаттап қана қоймай, материалдың мәні мен тұжырымдамасын түсінуге тырысу керек. Ең ізденімпаз балалар қосымша ақпарат көздеріне жүгінеді. – Жеке өзім «Beyond Curriculum» қоғамдық қорының «Сұрау» форумын (ask.bc-pf.org) ұсына аламын, онда мектеп оқушылары мен студенттер проблемаларды шешеді және бір-біріне көмектеседі. Мен ол жерде жиі отырамын, сұрақтар қойып, оларға жауап беремін. “Сұра” бағдарламасында тапсырмалар бойынша сұрақтардан басқа, тиімді оқыту үшін пайдалы кеңестер береді, олимпиадаларға дайындық философиясын талқылайды және тағы басқалар. Кіріңіз, қараңыз!”

Арман Болатов НУ-ды бітіргеннен кейін магистратура немесе докторантурада оқуын жалғастырып, қолданбалы математиканы оқып, машиналық оқыту саласында ғылыми зерттеулермен айналысқысы келеді. Арманға математикада табыс пен жаңа белестерді бағындыру тілейміз!