А. Қуатбеков университеті: Білікті маман – жаңа Қазақстаннның қозғаушы күші
2022 жылдың 1 семестрінде ұтқырлық аясында 6-10 желтоқсан аралығында университетімізге Өзбекстанның Наманган инженерлік-құрылыс институтынан 10 оқытушы келді. Университет қонақтарымен кездесуге ректор бастаған университет басшылығы мен кафедра меңгерушілері қатысты. Әңгіме қонақтарды университетімізбен таныстыру және оның студенттерді сапалы даярлау тұрғысынан даму келешегімен танысты.
Бір қуантарлығы, қонақтар, жас ғалымдар арасында пікір алмасуға белсене атсалысты. Мәселен, қонақтарды нарық жағдайында жекеменшік жоғары оқу орындарында студенттерді дайындау мәселелері, сондай-ақ жаһандану жағдайындағы білім беру бағдарламалары және Қазақстанды цифрландыру саласындағы басқа да жетістіктер қызықтырды. Біздің тарапымыздан және қонақтар тарапынан барлық баяндамашылар университеттер арасындағы ынтымақтастықтың өзектілігін атап өтті.
Тығыз байланыста ғана заман талабына сай мамандарды даярлау мәселелерін шешуге болады. Білім беру бағдарламасына толығырақ тоқталсақ, қонақтар гранттық қаржыландыру, әсіресе ауыл шаруашылығы және гидрогеология салаларында бірлескен инновациялық жобаларды әзірлеу және жүзеге асыру бойынша ынтымақтастықты ұсынды. Өзбекстандағы диссертацияларды нострификациялауға ерекше назар аудару керек, оны ғалымдарымыз пайдалана алады.
Пікір алмасу нәтижесінде тараптар арасында өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойылды, қатысушы қонақтарға сертификаттар табыс етілді.Мемлекеттік-жекеменшік әріптестік тұжырымдамасына сәйкес университетте студенттер арасында жұмысшы мамандықтарын дайындау жұмыстары жолға қойылған. Кәсіпкерлік пен серіктестіктің негізі – елдің сұранысына, әлеуметтік сұранысына жауап бере білу, сонымен қатар инвестиция үшін қажетті жағдай жасау және университетте оқытудың инновациялық әдістерін енгізу мүмкіндігі.
Университетте атқарушы билік органдарымен, жұмыс берушілермен және бизнеспен университеттің әлеуметтік-бағдарланған серіктестігін дамыту және қолдау тетігін іске асыру мақсатында 2022 жылғы 6 желтоқсанда. «Экономика» кафедрасының студенттері арасында жұмысшы мамандықтарын дайындау курсы аяқталды.12 тыңдаушы «1С Бухгалтерлік есеп» мамандығы бойынша жұмысшы мамандықтарын даярлау курсын бітіргені туралы сертификат алды.
Есепті кезеңде экономика кафедрасы БАҚ-та келесі мақалаларды жариялады: Scopus, Science Direct журналдарында келесі мақалалар: «Медициналық қызметтердің маркетингі және оны жетілдіру жолдары» (авторы Туртаев М.Р.) Бішкектегі бухгалтерлер мен аудиторлардың Ыстықкөл форумында. Экономика кафедрасы халықаралық ынтымақтастық аясында 2022 жылдың 7 желтоқсанында академик А.Қуатбеков атындағы Халықтар достығы университетінде «Дөңгелек үстел» форматында халықаралық ғылыми-теориялық және практикалық семинар «Цифрлық экономика: жоғары білім беру жүйесін дамыту, есеп, талдау, аудит, экономика және қаржы» тақырыбында өткізді.
Семинарға Халықтар достығы университетінің ректоры, медицина ғылымдарының докторы, Қуатбекова Рабиға Әбдімұсақызы қатысып, құттықтау сөз сөйледі. Бірінші проректор, т.ғ.к., доцент Өтенов Жұмахан Жарқынбекұлы, т.ғ.д., профессор – Райымбердиев Т.П., сонымен қатар Тұртаев Мутал Расулұлы – э.ғ.к., университет профессоры қатысты. Тәуелсіз кәсіпкерлер жеке меншік иелерінің ең көп қабатын білдіреді және өзінің бұқаралық сипатына байланысты мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық ғана емес, сонымен бірге саяси өмірінде де маңызды рөл атқарады.
2022 жылғы 27 сәуірде қабылданған Қазақстан Республикасында шағын және орта бизнесті дамыту тұжырымдамасында қазіргі заманғы кәсіпкерлік нарықтық қатынастардың нығаюын қамтамасыз ететіні айтылған.Экономикалық жағдайы мен тұрмыстық жағдайы бойынша жеке кәсіпкерлер халықтың көпшілігіне жақын және қоғамның әлеуметтік-саяси тұрақтылығының кепілі болып табылатын орта таптың негізін құрайды. Кәсіпкерлік қызметтің негізгі мақсаты сұраныс бар және пайда әкелетін осындай өнімді өндіру және нарыққа жеткізу болып табылады.
Осыған орай, 2022 жылдың 9 желтоқсанында экономика кафедрасы «Қазақстан Республикасында шағын және орта бизнесті дамыту және қолдау» тақырыбында дөңгелек үстел форматында семинар ұйымдастырып, өткізді. Семинарды келесі жұмыс беруші-спикерлер жүргізді: Архабаева Алма Нұралқызы – Іскер әйелдер кеңесінің төрайымы, Жұмжаев Ғалым Құралбекұлы – «Ауыл шаруашылығы дақылдарының сорттарын сынау жөніндегі мемлекеттік комиссия» республикалық мемлекеттік мекемесінің Түркістан облыстық филиалының басшысы. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі, Байтілеуов Сәбит Сұлтанұлы – «AZALA Cotton» ЖШС қаржы директоры, Мырзашев Ғалымжан Сапарбекұлы – Еңбекші ауданы әкімінің бөлім басшысы, Таласов Мүсілім Жаппарұлы – «Эко-фарм» ЖШС директоры, Кенжебаев Сұлтан Исақұлы – директор. «Қазтранспекстрой» өндірістік бірлестігі» ЖШС. Ашық дәрістерді ұйымдастыру кезінде профессорлық-оқытушылар құрамы негізінен дәрістің ақпараттық, проблемалық түрлерін, ал семинар сабақтарында пікірталас, семинар-зерттеу, семинар-дөңгелек үстел, тақырып бойынша жоба әзірлеу, презентация сияқты түрлерін пайдаланды.
Бұл сабақтар барысында мұғалімдер оқытудың түрлі инновациялық әдістерін қолданды. Дамыта оқыту технологиялары, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар, ойын технологиялары, модульдік оқыту технологиялары, ынтымақтастық технологиялары, таңдамалы оқыту технологиялары сияқты технологиялар да кеңінен қолданылды, олар мультимедиялық қондырғылармен, техникалық оқу құралдарымен сүйемелденді. Бұл сабақтар барысында мұғалімдер оқытудың түрлі инновациялық әдістерін қолданды.
Басқа кафедралардың профессорлық-оқытушылық құрамы мен кәсіпкерлерді тарту арқылы ашық сабақтар өткізілді. Биыл тек 1 семестрде мынадай тақырыптарда ашық сабақтар өткізілді: 1. «Салық есебінің ережелері және негізгі құралдардың шегерімдері» – магистр, аға оқытушы Алсеитова Раушан; «Валюта бағамы және оның реттелуін түсіндіру және олардың ерекшеліктерін білуге үйрету». Алдын ала дайындалған мультимедиялық көрнекі құралдарды пайдаланып э.ғ.к., профессор Туртаев М.Р. дәріс өтті. Дәріс барысында оқытушы көрнекілік принципіне сүйеніп, интерактивті оқыту әдістерінің көмегімен студенттердің қызығушылығын арттыра білді.
Магистр, аға оқытушы Абдурахманова З.А. «Бухгалтерлік есеп» пәнінен «Кәсіпорында ISO стандарттары бойынша сапа менеджменті жүйесін ұйымдастыру (құжаттар, персонал, бақылау)» тақырыбында ашық дәріс өткізді. Э.ғ.к.,аға оқытушы Бердибекова Г.С «Салықтық реттеу» пәнінен «Қазақстан Республикасының салықтық және кедендік реттеудің құқықтық негіздері» тақырыбында ашық дәріс өткізді.Дәріс сұрақтары студенттердің алдын ала дайындаған баяндамаларын оқу, талдау арқылы жүзеге асырылды. лектор арқылы және басқа студенттерге сұрақ қою, «проблемалық ситуация», «миға шабуыл» әдістерін қолдану арқылы студенттерді дұрыс шешімге келуге ынталандырды.
Э.ғ.к., доцент Жакешова А.П. «Экономикалық теория негіздері» пәнінен «Ұлттық экономикалық жүйелер» тақырыбында ашық дәріс өткізді. Әр мәселе бойынша материалдар дайындалып, талқылау барысында оқытушының бақылауымен сауатты пікірталас, сұрақтар қойылып, ой-пікірлер дәлелденді. Дәріс соңында қорытындылар тұжырымдалып, мұғалім сабаққа қысқаша талдау жасап, студенттердің жауаптарына баға берді.Сондай-ақ 2022-2023 оқу жылында келесі ғылыми-әдістемелік семинарлар өткізілді.
2022 жылдың 26 қыркүйегінде Шымкент қаласы Еңбекші ауданы әкімінің аппаратымен, бас маман Г.С.Мырзашевпен және экономика кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамымен бірлесіп 6В04150 – «Мемлекеттік жергілікті басқару» «Білім берудегі менеджмент» пәні бойынша «Қазіргі заманғы білім берудегі көшбасшылық және менеджмент мәдениеті». 2022 жылдың 26 қыркүйегінде «ЭКОФАРМ» ЖШС-мен бірлесіп, «ЭКОФАРМ» ЖШС директоры Таласов М.Ж. және экономика кафедрасының профессорлық-оқытушылар құрамымен «Кәсіпорындарда сервистік басқаруды ұйымдастыру процесі» тақырыбыда семинар өткізілді.
2022 жылдың 23 қыркүйегінде «Ернұр-пресс» ЖШС директоры Е.А.Бектургановпен және кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамымен 6В04110 –білім беру бағдарламасы бойынша: Экономика пәні бойынша, «Экономикалық саясаттың негізгі бағыттары» тақырыбында семинар өткізілді. 2022 жылдың 23 қыркүйегінде «Ернұр-пресс» ЖШС директоры Е.А.Бектурғановпен және кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамымен 6В04110 – «Экономика» білім беру бағдарламасы бойынша: «Экономикалық саясат» пәні бойынша, семинар өткізілді.
2022 жылдың 23 қыркүйегінде «Azala Cotton» ЖШС қаржы директоры Байтілеуов С.С. және кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамымен 6В04130 – «Есеп және аудит», 6В04140 – «Қаржы» білім беру бағдарламасы бойынша: «Әлеуметтік сала экономикасы» пәні бойынша, «Инновациялық жағдайдағы кәсіпорынның тиімділігі» тақырыбында семинар өткізілді. Қазақстандағы білім беру жүйелерінің құрылымында елеулі өзгерістер орын алуда.
Бұл ретте заманауи технологиялық жетістіктерге негізделген қашықтықтан оқыту жетекші рөл атқарады.Қашықтан оқыту технологиясында мұғалімнің негізгі міндеті келесі формада орындалатын студенттің өзіндік жұмысын басқару болып табылады: туындаған мәселелерді қарастыру; мақсаттар мен міндеттерді белгілеу; білімді, тәжірибені беру; ұйымдастырушылық қызмет; студенттер арасындағы қарым-қатынасты ұйымдастыру; оқу процесін бақылау.
Студенттердің қашықтан оқытудағы оқу процесінің негізі – ыңғайлы уақытта, ыңғайлы жерде, тиімді қарқынмен өз бетімен жұмыс жасау. Сондай-ақ нәтижелі оқыту үшін жаңа ақпараттық технологиялардың принциптерімен жұмыс істей білуі керек. Осыған орай, 2022 жылғы 2 желтоқсанда «Экофарм» ЖШС кәсіпорнымен бірлесіп 6В04130 – «Есеп және аудит», 6В04140 – «Қаржы», 6В04140 – 6В04120 – «Менеджмент», 6В04130 – Аудит, «Мемлекеттік және жергілікті басқару», 6В04160 – «Маркетинг», сонымен қатар 7М04110 – «Есеп және аудит» 7М04130 – «Экономика» магистратурасы бойынша семинар ұйымдастырылып, оны кафедра меңгерушісі, аға оқытушы Сабенова Б.Н. «Жоғары оқу орындарындағы қашықтықтан оқыту жүйесінің ерекшеліктері» тақырыбында семинар өткізді.
Семинарға кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамы, докторлары, профессорлары, кандидаттары, магистрлері, аға оқытушылары және 1,2,3,4 курс студенттері қатысты.2022 жылдың 10 қазанында Болон процесі және академиялық ұтқырлық орталығымен және Астана мемлекеттік қызмет хабымен бірлесіп, «Білім және мемлекеттік қызметшілерді оқыту», «Қазақстанның жоғары оқу орындарындағы «Мемлекеттік және жергілікті басқару» білім беру бағдарламаларын бағалау және талдау бойынша семинар өткізілді.
Семинарға Түркістан облысы, Шымкент қаласынан академик Ә.Қуатбеков атындағы Халықтар достығы университетінің келесі профессорлық-оқытушылар құрамы қатысты: Сабенова Б.Н., ф.ғ.к. PhD, аға оқытушы магистр; Абдурахманова З.А. – магистр, аға оқытушы; Баданбаев Қ.А. – магистр, аға оқытушы; Кененбаева Ж.Т. – магистр, аға оқытушы.«Қазақстанның жоғары оқу орындарында мемлекеттік және жергілікті өзін-өзі басқарудың білім беру бағдарламаларын бағалау және талдау» тақырыбындағы ғылыми-зерттеу жұмысының нәтижелерін талқылауға арналған семинарды Астана қаласы Мемлекеттік қызмет басқармасының басқару комитетінің төрағасы Әлихан Бәйменов ашты.
Хаб және Болон үдерісі және академиялық ұтқырлық орталығының директоры Айдос Мұқатаев мырза сөйледі. «Қазақстанның жоғары оқу орындарында» мемлекеттік және жергілікті өзін-өзі басқару органдары «Білім беру бағдарламаларын бағалау және талдау» тақырыбы бойынша презентациялар дайындап, жоғары білім және мемлекеттік басқару саласындағы сарапшы Шолпан Есімова және Руслан Қарабатанов – PhD, доцент және білім менеджменті бойынша сарапшы өз пікірлерін ұсынды.
Университетте спортпен шұғылдану қалыпты жағдайға айналды. Барлық ұстаздар спорттың әртүрлі түрлерімен айналысады. Мәселен, мысалы, 2022 жылдың 17 желтоқсанында Тұртаев М.Р. «Экономика» кафедрасының профессоры Қазақстанның құрметті журналисі Байдулла Қонысбековтің құрметіне өткізілген бильярд турнирінде «Ен әдемі шар салғыш» номинациясы бойынша жеңімпаз атанды. 19 желтоқсанда Шымкент қаласында бильярдтан 1 орын иеленді. Шахмат, теннис бойынша турнирлердің бірнеше дүркін жеңімпазы болды.
2022 жылдың 18-19 қыркүйегінде Астана қаласында «Есеп және аудит» мамандығының 3 курс студенті Шырынбек Мадина «Қазақстан Республикасы жастарының 1000 жаңа тұлғасы» республикалық байқауына белсене қатыстып онда ол 1-дәрежелі сертификат және дипломмен, төсбелгімен марапатталып, «Қазақстан республикасы Құрметті азаматы» номинациясына ие болды. Біздің университеттегі білім беру бағдарламасы бойынша экономистердің алған білімдері экономиканың дамуына үлкен үлес қосуға және ел халқының әл-ауқатын жақсартуға мүмкіндік береді деп үміттенемін.
Мутал Расулович ТУРТАЕВ,
академик А. Қуатбеков атындағы
Халықтар достығы университетінің
профессоры, экономика ғылымдарының
кандидаты, Шымкент қаласы
