Ақпараттық технологияны қолданудың маңызы
Ақпараттық технологиялар бүгінде әлемде де, Қазақстанда да білім беру жүйесінің сапасына күшті әсер ететін негіз және маңызды факторлардың бірі болып табылады. Білім берудегі ақпараттық технологиялар мәселесіне, ғалымдардың еңбектерінде көп көңіл бөлінді. Технология грек тілінен аударғанда (techne) өнер, шеберлік, шеберлік дегенді білдіреді.
Ақпараттық технология – объектінің, процестің немесе құбылыстың (ақпараттық өнім) жай-күйі туралы жаңа сапалы ақпарат алу үшін деректерді (бастапқы ақпаратты) жинау, өңдеу және беру құралдары мен әдістерінің жиынтығын пайдаланатын процесс. Бітіруші мамандарды даярлау сапасына қойылатын талаптар артып, жаһандық ақпараттандыру жүріп жатқан бүгінгі нақты жағдайда, ең жаңа ақпараттық технологиялардың дамуы болашақ маманды даярлауды да жетілдіреді.
Қазіргі білім беру жүйесі үшін оқыту, ең алдымен, тек білім мен дағдыны меңгеруге бағытталған танымдық әрекет болып табылады. Оқушының тұлғасында да өзгеріс болып жатыр: ең алдымен интеллект көтеріліп, өзін-өзі дамытуға басты назар аударылады. Жоғары оқу орны студент алдымен оқитын, содан кейін басқа адамдар мен өндірістік құрылымдарды басқаруға бағытталған кезеңге өтетіндей құрылымдалған.
Кәсіби құзіреттілік, ғылыми біліктілік, кадрларды дайындау проблеманы шешуге шығармашылық көзқарасты ынтамен табатын жаңа типті маманның қалыптасуына әкеледі. Бүкіл білім беру жүйесінің қызмет етуінің тиімділігін анықтайтын жлғары лқу орындарында студенттерді дайындаудың сапасы мен деңгейі басты назарда. Оқу үрдісінде ақпараттық технологияларды қолдану болашақ маманды дайындау сапасын арттыруға ықпал етеді. Заманауи білім беру жүйесін дамытудың негізі пәндік саладағы кәсіби құзыреттілікпен қатар интеграцияланған білім, дағды және тәжірибе жиынтығымен, сондай-ақ ақпараттық технологиялар саласындағы құзыреттілігімен сипатталатын мамандарды даярлау болып табылады.
Яғни жаңа функционалдық талаптар қойылады: бағдарламалау, жобалау, шешім қабылдау және шығармашылық жұмысты жоспарлау. Бүгінгі таңда білім және ғылым саласында инновациялық технологияларды қолдану жан-жақты қарастыруды қажет ететін өзекті мәселе болып табылады. Қоғамның әлеуметтік-мәдени динамикасының экономикасының өсуі, ең алдымен, республикалық аймақтық ғана емес, халықаралық деңгейде де кадрлардың білім деңгейі мен бәсекеге қабілеттілігінің көтерілуімен байланысты болғандықтан.
«Инновациялық технологиялар» терминінің өзі инновацияны енгізу кезеңдерін қамтамасыз ететін әдістер мен құралдардың жиынтығы болып табылады. Оқытудың инновациялық технологияларына: интерактивті оқыту технологиялары, жобалық оқыту технологиясы және компьютерлік технологиялар жатады. Оқытудың инновациялық технологиялары болашақ мамандығының мәнін көрсететін, маманның кәсіби қасиеттерін қалыптастырады, білім алушылардың кәсіби дағдыларды шынайыға жақын жағдайда пысықтайтын өзіндік сынақ алаңы болып табылады.
Инновациялық технологиялар – ең озық, ең жаңа технологиялар. Ғылым мен білімдегі инновация – бұл жаңа өнертабыстар мен инновациялық оқыту әдістерін қолдану. Яғни, оқу үрдісінде озық технологияларды қолдану. Инновациялық технологияларға оқытудың мақсаты – білім алушылардың шығармашылық ойлауын, шығармашылық әлеуетін қалыптастыру және кәсіби құзыреттіліктерін дамыту.
Қазіргі уақытта ең кең тараған технологиялық бағыттар компьютерлер болып табылады: білім беру мақсатында оқушыларға оқу материалын беру құралы; қосымша ақпарат көзі ретінде оқу үдерістерін ақпараттық қамтамасыз ету құралы; білім деңгейін анықтау және оқу материалын меңгеруді бақылау құралы; білімді практикалық қолдану дағдыларын меңгеруге арналған әмбебап тренажер; оқытылатын пән бойынша оқу эксперименттері мен іскерлік ойындарды жүргізуге арналған құрал.
Білім беруде компьютерлерді пайдалану білім сапасын арттыруға, тәрбиелік ықпал етудің жаңа құралдарын жасауға, мұғалімдер мен оқушыларға компьютермен тиімді әрекеттесуге мүмкіндік беретін ақпараттық білім беру технологияларының жаңа буынының пайда болуына әкелді.
Көптеген сарапшылардың пікірінше, компьютерлік құралдарға негізделген жаңа ақпараттық білім беру технологиялары сабақтардың тиімділігін 20-30% арттыруға мүмкіндік береді. Компьютердің білім беру саласына енуі оқытудың дәстүрлі әдістері мен технологияларын және бүкіл білім беру саласын революциялық түрлендірудің бастамасы болды.
Асыл Нурланбекович БАЙКОНЫРОВ,
Талдықорған өнеркәсіптік индустрия
және жаңа технологиялар колледжінің
өндірістік оқыту шебері, Жетісу облысы
